Şehirde ya da doğada karşınıza çıkan yaralı kuşlara nasıl yardım edeceğinizi bilmiyorsanız, Doğa Derneği’nin mini rehberi kolaylık sağlayabilir.
Mevsimi geldi, kuluçka dönemi bitti, kuş yavruları yumurtalardan çıkıp uçma alıştırmalarına başladı. Bu dönemde yuvasından düşmüş, yalnız, üşümüş ve yardıma muhtaç kuş yavrularına daha çok rastlamaya başladık.
İlk isteğiniz genç kuşa yardım etmek olabilir, ancak çoğu durumda yavru kuşun yardıma ihtiyacı yoktur. Aslında, müdahale etmek çoğu zaman durumu daha da kötüleştirir.
Yeşil Gazete’nin haberine göre; Uzmanlar herhangi bir müdahale yapıp yapmayacağınızı şu şekilde anlayabileceğinizi söylüyor: Yapılması gereken ilk şey, yavru kuşun yuvadan ayrıldığı mı yoksa yavru kuşun düştüğü mu olduğunu anlamaktır. İnsanların bulduğu yavru kuşların çoğu yuvayı yeni terk etmiş ve henüz uçamayan, ancak yine de ebeveynlerinin bakımı altında olan ve yardımımıza ihtiyaç duymayan genç hayvanlardır. Bu kuşlar tüylüdür ve parmağınızı veya bir dalı sıkıca kavrayabilen ayak parmakları ile zıplayabilir veya uçabilir. Yavrular yuvalarını terk ettiklerinde nadiren geri döner, bu nedenle yuvayı görseniz bile kuşu geri yerleştirmek iyi bir fikir değildir – hemen dışarı zıplayacaktır.
Ebeveynler farklı yönlere dağılmış dört ya da beş genç kuşa gidiyor olabilir, ancak bulduğunuz yavruya bakmak için geri dönecekler. Ebeveynlerin yavru kuşa bakmak için geri döndüğünden emin olmak için uzaktan izleyebilirsiniz.
En önemli uyarı ise şöyle: Mümkün olduğunca az müdahale edin . Yavrular söz konusu olduğunda, kuşu doğrudan güneşten uzak, korunaklı yakın bir yere taşımak, ona yardım eli uzatmak için en iyi seçimdir. Daha genç kuşlar daha fazla yardıma ihtiyaç duyabilir, ancak kuşlara en az şekilde müdahale etmek her zaman en iyisidir.
Karşımıza çıkabilecek yavru ve/ya yaralı kuşlar, doğru müdahale ile hayata tutunabilir. Peki, yaralı bir kuş bulduğumuzda yapmamız gerekenler neler? İşte Doğa Derneği‘nin yayınladığı rehbere göre adımlar:
1. YUVASINI KONTROL EDİN
Yaralı-yavru kuş bulunduğunda öncelikle çevredeki yuvalar gözlemlenmeli ve eğer yuva yakınsa, ebeveynlerin geri dönüp dönmediği kontrol edilmeli. Eğer yuvayı görebiliyorsanız ve kuş yaralı değilse, yavru kuşun yuvasına geri bırakılması gerekiyor. Bu süreçte eldiven veya havlu kullanarak kuşa zarar vermeden hareket etmek gerek. Eğer bir yuva göremiyorsanız veya kuş yaralıysa, diğer adımları takip edin.
2. YARASINI KONTROL EDİN
Eğer kuş yetişkinse ve ciddi bir yaralanma belirtisi varsa, çevredeki tehlikelere karşı bir göz atılması gerekiyor. Kuşun konumu hemen çevredeki veteriner hekimlere veya Doğa Koruma Milli Parklar görevlilerine bildirilmeli. Kuşların stresten korunması için sessiz ve sakin bir ortamda bulundurulması önemli. Eğer kuşu taşımanız gerekiyorsa, onu daha da strese sokabilecek bir kafes yerine, havalandırması iyi bir kutuda taşınması öneriliyor.
3. YARALI KUŞLAR NASIL BESLENİR?
Yaralı kuşların beslenmesinde türüne ve durumuna uygun diyetin seçilmesi büyük önem taşıyor. Örneğin, şahin ve doğan gibi yırtıcı kuşlar için çiğ ve taze kıyma, serçe gibi tohumcul türler için, kanarya ve muhabbet kuşu karışık yemleri tercih edilmeli. Ancak kuşun türünü ve diyetini bilmiyorsanız, besleme işlemini bir uzmana danışmadan yapmamanız en doğrusu.
Yaralı bir kuşa damlalık yardımıyla gagasının ucundan su verebilirsiniz. Uzmanlar, yalnızca kuşun genel durumu iyiyse, hareket edebiliyorsa besleme yapmanızı öneriyor.
Yavru kuşların çok zorlu beslenme ihtiyaçları vardır. Yaşlarına ve türlerine bağlı olarak yavru kuşlar, sağlıklı büyümeyi sağlamak için yeterli protein için böcekler açısından zengin bir diyet tüketerek günde 12 ila 14 saat boyunca her 10 ila 20 dakikada bir yiyebilirler.
Beslenmesi gereken bir yavru kuş bulursanız, ancak bir kuş veya yaban hayatı rehabilitasyon uzmanıyla iletişim kuramıyorsanız, doğal diyetine benzer beslenmeyi sağlayacak bir yavru kuşu neyle besleyeceğinizi bilmek önemlidir.
Yavru kuşlar için iyi yiyecekler
- Nemli köpek maması
- Çiğ karaciğer (baharatsız)
- Haşlanmış yumurta
- Köpek bisküvileri (ıslatılmış)
- Köpek veya kedi maması (nemlendirilmiş)
Yavru sonrası yarı erişkin
- Su
- Ekmek veya ekmek ürünleri
- Bütün kuş yemi
- Süt
- Pet kuş yemi
- Solucanlar
- Mutfak artıkları
UNUTMAYIN:
- Boğulmaya veya boğulmaya neden olabilecek suyla damlamayan, süngerimsi dokusu olan yiyecekler sunun. Yavru bir kuşa verilmeden önce tüm kuru yiyecekler yumuşatılmalıdır.
- Yiyecekler yalnızca oda sıcaklığında sunulmalı, asla ısıtılmamalı veya ısıtılmamalı ve ayrıca asla soğutulmamalı veya soğutulmamalıdır.
- Yiyecek parçalarını küçük ve kuşun boyutuyla orantılı tutun; çok küçük kuşların çok küçük ısırıklara ihtiyacı vardır. Kuşun büyüklüğüne uyacak şekilde yiyecekleri uygun şekilde kesin veya ezin.
- Kuşu beslerken, ek stres veya yaralanma riskini en aza indirmek için mümkün olduğunca az tutun. Asla kuşu fazla yemeye zorlamayın.
4. YARALI KUŞLARA İLAÇ VERİLİR Mİ?
Uzmanlar, yaralı kuş bulunduğunda asla ilaç uygulanmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Yarası varsa veya genel durumu kötüyse, muhakkak bir uzman veteriner hekimle iletişime geçilmeli. Doğa Koruma Milli Parklar Müdürlüğü ile işbirliği içinde hareket etmek, kuşların doğaya sağlıklı bir şekilde dönüşünü sağlayabilir.
ÖNEMLİ NOT: Genç kuşlarla çalışırken daima eldiven giyin . Yavru kuşlar bile insanlara bulaşabilecek akarlar, bitler, keneler , bakteriler ve diğer hoş olmayan parazitleri taşıyabilir. Bir kuşa dokunduktan sonra ellerinizi sabun ve ılık suyla iyice yıkayın.